Динозавруудын Сөнөлтийн Талаарх Сонирхолтой Баримтууд

Динозаврууд бол дэлхийн түүхэн дэх хамгийн сонирхолтой, нууцлаг амьтдын нэг. Тэд ойролцоогоор 165 сая жилийн турш дэлхийн гадарга дээр ноёрхсон аварга том амьтад байсан боловч, гэнэт 66 сая жилийн өмнө дэлхий дээрээс ор мөргүй алга болжээ. Энэ томоохон сөнөлт нь олон асуултыг дагуулсан бөгөөд эрдэмтэд өнөөг хүртэл тэднийг юунаас болж мөхсөн талаар судалж байна. Доор динозавруудын сөнөлттэй холбоотой хамгийн сонирхолтой баримтуудыг хүргэе.

1. Астероидын мөргөлдөөн

Эрдэмтдийн дийлэнх нь динозавруудыг мөхөхөд хамгийн том нөлөө үзүүлсэн зүйл бол Мексикийн Юкатан хойгт 66 сая жилийн өмнө асар том астероид дэлхийтэй мөргөлдсөн явдал гэдэгтэй санал нэгддэг. Энэ мөргөлдөөн нь асар их хэмжээний тоос шороо, утааг агаар мандалд тарааж, нарны гэрлийг хааснаар дэлхийн температур эрс унаж, "цөмийн өвөл" гэгддэг хүйтэн нөхцөл байдал үүссэн гэж үздэг. Энэхүү уур амьсгалын эрс өөрчлөлт нь динозавруудыг үхэлд хүргэсэн чухал шалтгаануудын нэг юм.

2. Галт уулын дэлбэрэлтүүд

Мөн судлаачдын үзэж буйгаар тэр үеийн их хэмжээний галт уулын дэлбэрэлтүүд нь динозавруудын мөхөлд нөлөөлсөн байх магадлалтай. Энэтхэгийн Декканы бамбай галт уулнууд дэлбэрч, дэлхийн агаар мандалд их хэмжээний хүхрийн давхар исэл болон бусад хорт бодис ялгаруулсан. Энэ нь агаар мандлыг хүйтрүүлж, орчин үеийн цаг уурын эрс өөрчлөлттэй ижилхэн нөхцөл байдал үүсгэжээ. Агаарын чанар муудаж, амьтдын амьдрах орчин хомсдож, тэд амьд үлдэхэд улам хүнд болж эхэлсэн.

3. Биологийн хувьсал

Динозавруудын мөхөлтэй зэрэгцэн зарим амьтад хувьсан өөрчлөгдөж, шинэ амьдралын хэлбэрүүд бий болжээ. Жишээлбэл, эртний зарим шувууд амьд үлдэж, динозаврын удам гэдэг нь батлагдсан. Динозаврууд устаж үгүй болсон ч тэдний тодорхой хэсэг шувуу хэлбэрээр амьд үлдэж, өнөө үед бидний харж буй шувуудын үндэс болсон байна.

4. Тэдний сөнөлт гэнэт биш, үе шаттай болсон

Динозавруудын мөхөл нь гэнэтхнээр болсон явдал биш гэж судлаачид үздэг. Астероид дэлхийтэй мөргөлдөхийн өмнө ч дэлхий дээр цаг уурын нөхцөл байдал, амьдрах орчин муудаж эхэлсэн байсан байж болзошгүй. Экосистемд удаан хугацааны турш үргэлжилсэн өөрчлөлтүүд, температурын хэлбэлзэл, амьдрах орчны доройтол нь динозавруудын тоо толгой багасахад нөлөөлсөн байх магадлалтай.

5. Мөхөл нь зөвхөн динозавруудаар хязгаарлагдаагүй

Астероидын мөргөлдөөн болон түүний үр дагавар нь зөвхөн динозавруудыг төдийгүй, дэлхийн бүх экосистемийг орвонгоор нь өөрчилжээ. Нийт амьтдын 75 орчим хувь нь устаж үгүй болсон бөгөөд далайн амьдрал, ургамал, бусад амьтдын төрөл зүйлүүд ч хохирол амссан байна. Энэ нь дэлхийн түүхэн дэх хамгийн том сөнөлтийн нэг гэж тооцогддог.

6. Астероидын мөргөлдөөн нь яг ямар үр дагавар авчирсан бэ?

Астероид мөргөсний дараах эхний үр дагавар нь асар их гал түймэр, хүчтэй цунами үүссэн явдал юм. Түймэр, цунамигаас амьд үлдсэн амьтад, ургамлуудын хувьд агаарын температурын огцом уналт, хоол тэжээлийн хомсдол томоохон сорилт болсон. Мөргөлдөөний улмаас ялгарсан химийн бодисууд бороо болон бууж, хөрсний үржил шимийг бууруулсан нь ургамлууд, амьтдын амьдралын хэв маягийг бүрэн өөрчилжээ.

7. Шинжлэх ухааны хөгжлөөр илэрсэн үнэн

Сүүлийн жилүүдэд шинжлэх ухааны ололт амжилтаар дамжуулан динозавруудын мөхлийн шалтгааныг илүү нарийн тодорхойлох боломжтой болсон. Геологи, палеонтологи зэрэг шинжлэх ухааны салбарууд хамтран ажиллаж, Юкатаны бүс нутгаас олдсон чулуулаг болон судалгаа шинжилгээгээр дамжуулан сөнөлтийн яг цаг хугацаа, нөхцөл байдлыг баталжээ.

Дүгнэлт

Динозавруудын сөнөлт бол дэлхийн түүхэн дэх хамгийн сонирхолтой, нууцлаг үйл явдлуудын нэг хэвээр үлдсээр байна. Астероидын мөргөлдөөн, галт уулын дэлбэрэлт, уур амьсгалын өөрчлөлтүүд болон бусад олон хүчин зүйлс динозавруудыг үгүй хийхэд нөлөөлсөн гэж үздэг. Тэдний мөхлийн талаар илүү ихийг олж мэдэх нь дэлхийн ирээдүйн байгалийн өөрчлөлтүүдийг ойлгоход тус болох болно.