Эртний ертөнцийн соёл иргэншлүүд байгаль орчны хүчийг хэрхэн ашиглаж ирсэн гайхамшигт жишээнүүдээр дүүрэн. Эдгээр хүчний дотроос хамгийн чухал нь нар, салхи байжээ. Орчин үеийн технологиуд цахилгаан эрчим хүч үйлдвэрлэхэд нар, салхины хүчийг ашиглахаас өмнө эртний хүмүүс байгалийн эдгээр хүчин зүйлийг өөрсдийн амьдралдаа нэвтрүүлэн, зохицуулан ашиглаж байв. Одоо бид эртний соёл иргэншлүүд салхи, нарны хүчийг хэрхэн ашиглаж байсан талаар илүү дэлгэрэнгүй авч үзье.
1. Салхи: Эртний тээвэр ба хөдөө аж ахуйн хөдөлгөгч хүч
Эрт дээр үеийн салхины гол хэрэглээнүүдийн нэг нь тээврийн салбарт байв. Салхины хүчээр ажилладаг хөлөг онгоцууд эртний нийгмүүдийн худалдаа, холбоо, судалгаа, бараа солилцооны хөгжилд ихээхэн хувь нэмэр оруулсан. Жишээ нь, МЭӨ 3500 оны үед эртний Египетчүүд Нил мөрөнд салхин сэнсээр хөдөлдөг завинуудыг ашиглаж эхэлсэн. Эдгээр завинууд том дөрвөлжин далбаатай байсан бөгөөд салхины хүчээр мөрний урсгал сөрөн урагшлах боломжтой байсан нь худалдаа, эдийн засгийн шинэ боломжуудыг нээж өгчээ.
МЭӨ 2000 онд Финикчүүд салхины хөлөг онгоцыг илүү нарийвчлалтай боловсруулан, Газар дундын тэнгис дэх хамгийн том далайн гүрэн болж, эртний далай тэнгисийн худалдааны томоохон хүч болсон байна.
Салхи зөвхөн тээвэрт ашиглагдаад зогсохгүй хөдөө аж ахуйд ч бас ашиглагддаг байжээ. Ираны өндөрлөгт (өнөөгийн Иран) МЭ 500-900 оны үед босоо голтой анхны салхин тээрэмүүдийг ашиглан тариалангийн талбайг услах, тариа тээрэмдэх зэрэгт ашиглаж байсан түүхтэй. Энэхүү технологи нь хуурай, хахир хатуу уур амьсгалтай газар нутгуудад усны эх үүсвэрийг бий болгон, иргэдэд тариалалт хийх боломжийг олгож байв.
2. Нарны эрчим хүч: Амьдрал ба соёл иргэншлийн эх үүсвэр
Нарны эрчим хүч нь зөвхөн амьдралын эх сурвалж байгаад зогсохгүй эртний соёл иргэншилд хэрэгцээтэй олон хэрэгслийн нэг болжээ. Олон соёл иргэншил нарны хүчийг бурханлаг хүч хэмээн үзэж, шүтэн биширч байв. Гэвч үүнээс гадна нарны эрчим хүч нь практик хэрэглээтэй байлаа.
Барилга ба Нарны Дизайн Эртний Египет, Грек, Ромчууд пассив нарны дизайныг ашиглан барилга байгууламжаа барьдаг байжээ. Барилгуудыг нарны дулаан, гэрлийг хамгийн ихээр хүлээн авах, өвлийн улиралд дулаацуулах зорилгоор барьдаг байсан бол зун саруудад нарны нөлөөг багасгахыг хичээдэг байв. Эртний Грекэд барилга, байшингуудыг өмнө зүг рүү харуулан байрлуулж, нарны дулааныг хүйтэн улиралд ашиглах зохион байгуулалттай байсан нь эрчим хүчний хэрэгцээг багасгахад тусалжээ.
Нарны хоол хийх ба металл боловсруулалт Зарим эртний соёл иргэншлүүд, тухайлбал Хятадууд болон Ромчууд том хэмжээтэй нарны толиор нарны туяаг төвлөрүүлэн, өндөр температур гарган хоол хийх, металлын ажил хийхэд ашиглаж байжээ. Хятадууд МЭӨ 200 оны үед нарны төвлөрсөн хүчээр хоол хийдэг байсан гэх мэдээлэл байдаг. Ромчууд ижил төстэй технологийг халуун усны газрыг халаахад ашиглаж байсан нь түлшний хэрэглээг багасгах боломжийг бүрдүүлжээ.
Эртний Энэтхэгийн хувьд нарны эрчим хүчийг ус халаахад ашиглах нь мөн түүхэнд тэмдэглэгдсэн байдаг. Эдгээр энгийн нарны халаалтын аргууд нь тухайн үеийн байгалийн нөөцийг хэрхэн ашиглаж байсныг харуулдаг бөгөөд тэдгээр нь өнөөгийн нарны эрчим хүчийг ашиглах үндсэн ойлголтыг бүрдүүлсэн.
3. Салхи, Нарны оюунлаг ба сүнслэг ач холбогдол
Практик хэрэглээнээс гадна нар, салхи нь эртний соёл иргэншлүүдийн хувьд оюунлаг, сүнслэг гүн гүнзгий утга агуулгатай байв. Нар нь ихэвчлэн бурханы нэгэн дүрээр шүтэгддэг байжээ. Египетийн нарны бурхан Ра нь тэдний бурханлаг дунд хамгийн чухал байр суурь эзэлдэг байсан бөгөөд бүтээл, дулаан, амьдралыг илэрхийлдэг байв.
Салхийг олон соёлд бурханлаг хүч хэмээн үздэг байв. Грекийн салхины бурхан Аеолус нь салхины эзэн байсан бөгөөд шуурга үүсгэх, далай тэнгисийг тайван болгох хүчтэй байсан гэж үздэг. Эдгээр байгалийн хүчийг өдөр тутмын амьдралд ашиглах нь ихэвчлэн ёслол, зан үйл, өргөл барилттай холбоотой байсан.
4. Эртний ухаалаг шийдлүүд өнөөдөр бидэнд хэрхэн нөлөөлж байна вэ
Эртний хүмүүсийн салхи, нарны эрчим хүчийг ашиглах ухаалаг шийдлүүдийн өв өнөөдөр ч бидний дунд амьдарсаар байна. Орчин үеийн салхин сэнс болон нарны хавтангууд бол олон мянган жилийн туршид хүн төрөлхтөн байгальтай харьцаж ирсэн туршлага, шинэ санааны үр дүн юм. Технологи өөрчлөгдөж болох ч үндсэн зарчим хэвээр үлдсэн—байгалийн эрч хүчийг хүн төрөлхтний амьдралд ашиглах.
Ирээдүй рүүгээ харж байгаа энэ үед, өнгөрсөн үеийн сургамжууд бидэнд тогтвортой амьдралын тухай ойлголтыг сануулдаг. Эртний соёл иргэншлүүд байгальтай илүү ойрхон байж, байгалийн нөөцийг хэтрүүлэн ашиглалгүйгээр амьдран суудаг байсан. Орчин үеийн нөхөн сэргээгдэх эрчим хүчийг эрэлхийлэхэд бидний зайлшгүй хэрэгтэй ухаалаг шийдлүүдийг эртний хүмүүсийн амьдралын хэв маяг бидэнд зааж өгсөөр байна.
Сэтгэгдэл үлдээх
Таны имэйл хаяг нийтлэгдэхгүй. Шаардлагатай талбаруудын тэмдэглэгээ *
