Дэлхийн Хамгийн Том Заан: Үлэмж Биетний Түүх
Заан бол дэлхийн хамгийн сүрлэг, хүчирхэг амьтдын нэг бөгөөд тэдний ухаалаг байдал, асар том бие, хүнлэг чанараараа хүмүүст үргэлж сэтгэл татам амьтан болж ирсэн. Харин дэлхийн хамгийн том зааны түүх бол үнэхээр гайхамшигтай.
1. Дэлхийн хамгийн том заан хэн байсан бэ?
Дэлхийн хамгийн том заанаар түүхэнд нэрлэгдсэн заан бол Африкийн саванны заан (Loxodonta africana) бөгөөд түүнийг "Мамбо" гэж нэрлэдэг байсан. Тэрээр 1956 онд Ангол улсын нутаг дэвсгэрт амьдарч байсан бөгөөд биеийн жин нь асар их, 10.9 тонн байсан гэдэг. Түүний өндөр нь ойролцоогоор 4 метр хүрч байсан бөгөөд энэ нь одоо байгаа заануудтай харьцуулахад хамаагүй том хэмжээ юм.
Мамбо хэмээх энэ агуу заан нь зааны төрөл дундаас үлэмж биетний жишээ болсон билээ. Тэрээр Африкийн өргөн уудам саваннаар чөлөөтэй явж, сүрэг дотороо ноёлогчийн үүрэг гүйцэтгэж байсан байх магадлалтай.
2. Африкийн заанууд яагаад ийм том байдаг вэ?
Африкийн саванны заанууд бол дэлхий дээрх хамгийн том хуурай газрын амьтад юм. Тэдний том биетэй байхын гол шалтгаан нь байгалийн шалгарал, амьдралын хэв маягтай холбоотой. Тэд өргөн уудам газар нутгийг туулж, ус, хоол хүнс хайдаг учраас асар их хүч, тэвчээр шаардагддаг. Мөн байгалийн нөхцөл байдалтай зохицон амьдрахын тулд том биетэй байх нь тэдэнд давуу тал болж, хэт халуунд ч амьдрах боломжийг олгодог.
3. Зааны том биеийн онцлог
Заануудын биологийн онцлог нь тэднийг хүчирхэг амьтад болгосон. Тэдний том чих нь дулааныг зохицуулахад тусалдаг бол асар их хүчтэй хошуу нь ургамлыг түүж идэх, ачаа өргөхөд тохиромжтой. Хошууны дээд хэсэг нь ойролцоогоор 40,000 булчингийн ширхэгтэй бөгөөд энэ нь зааныг хамгийн нарийн үйлдлүүдийг ч хийх чадвартай болгодог.
Том биеийнх нь бас нэгэн ач холбогдол нь заан аюул заналхийлэлээс өөрийгөө хамгаалах боломжтой болгодог. Биеийн өндөр, жин нь тэдэнд махчин амьтдаас үл хамааран амьдрах боломжийг олгодог ба гол асуудал нь хүн болон түүний орчин юм.
4. Заануудын амьдралын хэв маяг
Заанууд маш нийгэмлэгтэй, ухаалаг амьтад юм. Тэд маш нарийн бүтэцтэй сүрэгт амьдарч, хоорондоо холбоо барих чадвар сайтай байдаг. Сүргийг ихэвчлэн эмэгчин заанууд удирддаг бөгөөд үр төлөө хамгаалж, сүрэг дотроо эмх журамтай байдаг. Том биетэй байхын хажуугаар заанууд маш мэдрэмжтэй бөгөөд ээж заанууд үрсээ хайрлах, хамгаалах чанараараа алдартай.
5. Зааны экосистем дэх үүрэг
Заанууд нь зөвхөн том биетэй төдийгүй байгальд чухал үүрэгтэй амьтад юм. Тэдний хооллох зуршил, ялангуяа модны мөчир, навчаар хооллодог байдал нь саваннагийн экосистемийг тэнцвэржүүлж, бусад амьтдад амьдрах орчныг бүрдүүлдэг. Том биетэй заанууд моднуудыг унагааж, өтгөн ой модыг багасгаж, шинэ ургамлууд ургах орчин бий болгодог.
6. Зааныг хамгаалах асуудал
Харамсалтай нь дэлхийн хамгийн том амьтад болох заанууд өнөөдөр устах аюулд өртөөд байна. Зааны ясан эдлэл хийх зорилгоор тэднийг хууль бусаар агнадаг явдал нь зааны тоо толгойг эрс багасгахад хүргэсэн. Африкийн заануудын тоо 20-р зуунд маш ихээр буурч, заан хамгаалагчид дэлхий даяар тэднийг авран хамгаалахын төлөө тэмцэж байна. Өнөөдөр Африкийн зааныг хамгаалахын тулд олон улс орон хууль эрхзүйн хатуу зохицуулалт, хамгаалалтын бүсүүдийг тогтоож, тэдний амьдрах орчныг хадгалах арга хэмжээг авсаар байна.
Дүгнэлт
Дэлхийн хамгийн том заан болох Мамбо болон түүний төрөл зүйлүүд нь дэлхийн түүхэн дэх хамгийн гайхамшигтай амьтад юм. Тэдний хүчирхэг бие, ухаалаг амьдралын хэв маяг нь биднийг байгаль, ан амьтныг хайрлаж, хамгаалах ёстойг сануулдаг. Заануудыг хамгаалах үйлс нь зөвхөн тэдний төрөл зүйлд төдийгүй байгалийн тэнцвэрт байдлыг хадгалахад чухал үүрэгтэй билээ. Тиймээс бидний дэлхий дээр үлдсэн энэ гайхамшигт биетүүдийг хамгаалах нь бидний үүрэг юм.
Leave a comment
Your email address will not be published. Required fields are marked *